Chemours
Chemours, voorheen DuPont, maakt Teflon. Bekend van koekenpannen en veel andere coatings. Bij de productie heeft het bedrijf jarenlang de stof PFOA gebruikt en uitgestoten. PFOA is inmiddels vervangen door GenX. Er zijn zorgen ontstaan over de gevolgen van de uitstoot van deze stoffen voor het milieu en de gezondheid van onze inwoners.
Bij het productieproces is perfluoroctaanzuur (PFOA) in de bodem terecht gekomen. Ook heeft de fabriek PFOA uitgestoten in de lucht en geloosd in het riool en op de rivier. Er zijn zorgen ontstaan over de mogelijke gevolgen van PFOA voor de gezondheid. Het RIVM heeft hier onderzoek naar gedaan. De bodem in de omgeving is verontreinigd met PFOA en GenX. Ook hier is uitgebreid onderzoek naar gedaan door de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid.
Sinds 2012 gebruikt Chemours geen PFOA meer. Deze stof is vervangen door de GenX-techniek. Ook over die stoffen is discussie ontstaan. Beide stoffen behoren tot de groep PFAS. PFAS komen van nature niet voor in het milieu, maar worden uitgestoten en geloosd door fabrieken tijdens het productieproces. Via de lucht en het afvalwater verspreiden PFAS zich naar de bodem en het oppervlaktewater. PFAS breken slecht af en blijven daardoor bijna oneindig in het milieu aanwezig. Ze worden daarom ook wel forever chemicals genoemd. De inzichten in dit soort stoffen ontwikkelen zich. Er wordt steeds meer bekend over de mogelijke effecten op het milieu en de gezondheid. Op deze website proberen we zo duidelijk mogelijk informatie te geven over PFOA, GenX, PFAS, Chemours en DuPont en de rol van de overheid. Bij nieuws leest u de laatste ontwikkelingen.
Het onderzoek naar de aanwezigheid van PFAS in eieren is in volle gang. De gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden hebben opdracht gegeven tot dit onderzoek, omdat ze willen weten of het voor bewoners veilig is eieren te eten uit de omgeving van de chemische fabriek Chemours (voorheen DuPont). We verwachten dat de resultaten in het voorjaar van 2024 bekend zijn.
Eieren en grondmonsters in lab
De afgelopen weken zijn er op 28 plekken in de regio eieren geraapt. Het gaat zowel om zorg- en kinderboerderijen, moestuinen en tuinen van particuliere kippenhouders. De plekken liggen verspreid in de regio, zowel in stedelijk als in landelijk gebied. Er zijn niet alleen eieren geraapt, maar ook monsters van de grond genomen. Dat is belangrijk omdat kippen ook in de grond pikken.
RIVM geeft advies
Nu de onderzoekers alle monsters hebben genomen, gaan ze deze (chemisch) onderzoeken op de aanwezigheid van PFAS. Het RIVM zal de resultaten vervolgens analyseren om een uitspraak te doen over de mogelijke gevolgen voor de gezondheid. Op basis daarvan kunnen de gemeenten ook een gezondheidsadvies aan hun inwoners geven, met als belangrijkste vraag: is het veilig om eieren te eten uit de omgeving van Chemours.
Eerdere onderzoeken
Het eierenonderzoek is een vervolg op eerdere onderzoeken naar PFAS in moestuinen, grondwater en zwemwater. Deze chemische stoffen zijn jarenlang uitgestoten door Chemours in Dordrecht. Uit eerdere onderzoeken in Nederland en België blijkt dat PFAS ook kan voorkomen in eieren.
Verbod op PFAS
In onze regio hebben we te maken met hogere PFAS-gehalten. Op basis van uitgebreid wetenschappelijk onderzoek proberen we duidelijkheid te geven aan de inwoners. Ondertussen roepen wij op tot een Europees verbod op het gebruik van PFAS. Ook hebben de vier gemeenten een rechtszaak aangespannen tegen Chemours/DuPont. Daarbij heeft de rechter vastgesteld dat het bedrijf aansprakelijk is voor de vervuiling.
De gemeenten blijven erop hameren: “Wij vinden dat inwoners en anderen niet geconfronteerd mogen worden met de gevolgen van de uitstoot van PFAS door deze bedrijven. Deze stoffen horen niet thuis in het milieu, niet in ons water, niet in onze bodem, niet in ons voedsel.”
Dupont/Chemours is verantwoordelijk voor de vervuiling die zij hebben veroorzaakt door de uitstoot van PFOA en GenX. Dat heeft de rechter vandaag in het tussenvonnis bekrachtigd. Ook oordeelt de rechter dat de bedrijven onrechtmatig hebben gehandeld in de periode 1984-1998. De gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht voelen zich gesteund.
Dit tussenvonnis is niet alleen belangrijk voor ons als vier gemeenten. Deze uitspraak vormt een fundament voor anderen die schade hebben geleden door de uitstoot van DuPont/Chemours. Dit opent ook voor hen de mogelijkheid schade te claimen. De vier gemeenten vinden het essentieel dat zij als lokale overheden deze basis kunnen leggen voor onze inwoners, bedrijven en andere organisaties en instanties.
Dit is voor de gemeenten stap 1. Zij gaan nu de schade verder concreet becijferen. Met dit tussenvonnis kunnen de gemeenten deze stap nu al gaan voorbereiden en ligt de weg voor een eventuele schadestellingsprocedure open. De rechtbank vraagt in het tussenvonnis over de periode 1998 tot 2012 om nadere informatie aan de partijen. Dit geldt ook voor de uitstoot van GenX vanaf 2012 tot heden.
Uiteindelijk draait het ook om het opruimen van de vervuiling van de omgeving. Met deze uitspraak wordt duidelijk dat ook de rechter vindt dat de vervuiler verantwoordelijk is. De vier gemeenten roepen DuPont/Chemours opnieuw en krachtiger dan ooit op die verantwoordelijkheid te nemen. En ook te stoppen met de uitstoot van PFAS. De gemeenten waarderen de eerste reactie van de bedrijven. De gemeenten blijven strijden voor nul uit de pijp en een verbod op het gebruik van PFAS wereldwijd. Daartoe hebben de gemeenten nu onder ander op het Europees verbod een zienswijze ingediend. De vier gemeenten ervaren het als steun dat de zorgen over de gevolgen van PFAS steeds breder worden gedeeld, nationaal en internationaal.
Wethouder Arjan Kosten over de uitspraak; "Deze uitspraak geeft de mogelijkheid voor onze inwoners om een procedure te starten. Dat geldt ook voor anderen die schade hebben geleden of lijden door de uitstoot van DuPont/Chemours. Bijvoorbeeld voor de eigenaren van moestuinen, in verenigingsvorm of particulieren met een moestuin. En ook bijvoorbeeld onze fruittelers. Ik hoop dat deze uitspraak helpt om Dupont/Chemours verantwoordelijkheid te laten nemen. Dat ze actie ondernemen in het opruimen, schoonmaken en saneren van de vervuiling in de omgeving. Dan zijn ze een goede buur!"
Wij vinden dat stoffen als GenX en PFOA niet in het milieu thuishoren. Hoewel de gemeente niet de vergunning verleent voor Chemours en DuPont is onze inzet een veilige leefomgeving voor onze inwoners. Wij spannen ons in om de uitstoot van schadelijke stoffen zover mogelijk te beperken en trekken op met het Rijk, provincie en andere gemeenten. De aanscherping van vergunningen is één van de concrete acties die daaruit voortkomen. Waar nodig steunen wij die aanscherpingen met zienswijzen, of vragen wij om nog meer maatregelen als wij vinden dat die niet ver genoeg gaan. Dit alles in het belang van onze inwoners.
Samengevat richt het Papendrechtse college van burgemeester en wethouders zich in dit dossier op:
- Het zoveel mogelijk terugdringen van de uitstoot van schadelijke stoffen, met als uiteindelijk doel nul uit de pijp;
- Het ontwikkelen van kennis over (de gevolgen van) deze stoffen, waar nodig door het uitvoeren van onderzoeken. Zodat we onze inwoners zo goed mogelijk kunnen informeren en adviseren;
- Het aanpakken van de gevolgen van het vrijkomen van schadelijke stoffen. We leggen de verantwoordelijkheid waar die hoort: bij de vervuiler.
- Dit doet de gemeente in het belang van een gezonde leefomgeving voor onze inwoners en het voorkomen van dit soort situaties in de toekomst.
In dit dossier werkt Papendrecht nauw samen met de gemeenten Dordrecht, Sliedrecht en Molenlanden. Ook zij ondervinden de gevolgen van de uitstoot van PFOA in het verleden en GenX. Gezamenlijk hebben Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden in februari 2018 de bedrijven Chemours en DuPont aansprakelijk gesteld voor de gevolgen van de uitstoot van PFOA en GenX. De aansprakelijkheid gaat onder meer om de kosten van diverse (gezondheids)onderzoeken, de schade die voortkomt uit de verontreiniging van de omgeving en de aanzienlijke ambtenarenkosten die gemaakt zijn op dit dossier. De bedrijven wijzen aansprakelijkheid af. Daarom hebben de gemeenten de stap naar de rechter gemaakt. Lees hier meer over de rechtszaak.
Hier leest u meer over PFAS, wat de gevolgen van PFAS kunnen zijn, en wat u zelf kunt doen om contact met PFAS te beperken.
Vragen over gezondheid?
- Op deze pagina van GGD zhz vindt u alles overzichtelijk terug wat u moet weten over uw leefomgeving en de mogelijke gevolgen voor uw gezondheid.
- bekijk voor meer informatie ook de website van GGD Leefomgeving
- website van het RIVM
Vragen voor mensen met een (moes)tuin
Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid geeft adviezen voor mensen met een moestuin op hun website.
Drinkwaterbedrijf
Lees op de website van Oasen meer over de relatie tussen PFAS en drinkwaterkwaliteit.
Hier vindt u nieuwsberichten rond het dossier Chemours.
Alle gemeentelijke informatie over Chemours
Op www.dordrecht.nl/chemours vindt u alle gemeentelijke informatie vanaf 2016 over de uitgevoerde onderzoeken en acties die de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden gezamenlijk ondernemen op het dossier Chemours.
Raadsstukken
Op deze themapagina van de gemeenteraad van Papendrecht vindt u alle relevante documenten met betrekking tot het dossier Chemours
Provinciale stukken
Bekijk alle Provinciale stukken op de website van de Provincie Zuid-Holland.
Tweede Kamerstukken
Bekijk alle Tweede Kamerstukken op de website van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
In Nederland is de verantwoordelijkheid voor het milieu verdeeld over verschillende overheden. Deze overheden heten dan 'bevoegd gezag' voor het onderwerp waar ze verantwoordelijk voor zijn. Lees hier de verdeling met betrekking tot de situatie bij DuPont/Chemours.